Apa Itu Penyakit Insomnia – Punca, Gejala dan Cara Mengatasinya | Masalah tidur merupakan antara isu kesihatan yang sering diabaikan, walaupun kesannya sangat besar terhadap kesejahteraan fizikal dan mental seseorang. Salah satu gangguan tidur yang paling lazim berlaku dalam kalangan masyarakat moden hari ini ialah penyakit insomnia.

Dalam artikel ini akan kita akan membahaskan secara menyeluruh tentang apa itu penyakit insomnia (penyakit susah tidur), termasuk definisi, jenis-jenis insomnia, punca-punca yang menyebabkannya, simptom yang perlu diberi perhatian, serta langkah-langkah pencegahan dan rawatan yang sesuai.

Apa Itu Penyakit Insomnia: Punca, Gejala dan Cara Mengatasinya

Apa Itu Penyakit Insomnia?

Insomnia ialah satu keadaan gangguan tidur di mana seseorang individu mengalami kesukaran untuk tidur, kerap terjaga pada waktu malam, atau bangun terlalu awal dan tidak dapat tidur semula. Masalah ini boleh berlaku dalam jangka masa pendek (akut) atau berlarutan dalam tempoh yang panjang (kronik). Insomnia bukan sahaja menyebabkan seseorang itu tidak cukup tidur, malah turut menjejaskan kualiti tidur yang diperolehinya.

Dari sudut perubatan, penyakit insomnia bukan sekadar kesukaran untuk lelap semata-mata. Ia merupakan satu gangguan tidur yang diiktiraf dan boleh memberi kesan kepada fungsi harian seperti keletihan kronik, kurang daya tumpuan, mudah marah, serta gangguan emosi seperti kemurungan dan kebimbangan. Oleh itu, penting untuk memahami secara mendalam apa itu penyakit insomnia supaya langkah intervensi dapat diambil lebih awal.

Jenis-Jenis Penyakit Insomnia

Insomnia boleh dikategorikan kepada beberapa jenis bergantung kepada punca dan tempoh ia berlaku. Antara jenis utama penyakit insomnia ialah:

1. Insomnia Akut

Insomnia akut merujuk kepada gangguan tidur yang berlaku dalam tempoh yang singkat, biasanya beberapa malam atau minggu. Ia selalunya berpunca daripada tekanan emosi, perubahan persekitaran, atau kejadian tertentu yang memberi kesan kepada rutin harian.

2. Insomnia Kronik

Insomnia kronik pula merujuk kepada masalah tidur yang berlaku sekurang-kurangnya tiga malam seminggu dan berlanjutan selama lebih daripada tiga bulan. Keadaan ini boleh berpunca daripada masalah kesihatan mental, penyakit kronik, atau gaya hidup yang tidak sihat.

3. Insomnia Primer

Insomnia primer bermaksud gangguan tidur yang tidak berpunca daripada sebarang masalah kesihatan fizikal atau mental. Ia biasanya berlaku secara berdikari dan sukar dikenal pasti puncanya secara jelas.

4. Insomnia Sekunder

Insomnia sekunder terjadi akibat daripada masalah kesihatan lain seperti kemurungan, kebimbangan, sakit kronik, atau kesan sampingan daripada ubat-ubatan tertentu.

Punca-Punca Penyakit Insomnia

Terdapat pelbagai faktor yang boleh menyebabkan berlakunya penyakit insomnia. Berikut ialah beberapa punca yang sering dikenal pasti oleh pakar:

1. Tekanan dan Keresahan

Tekanan di tempat kerja, masalah kewangan, isu keluarga, atau kebimbangan berlebihan boleh merangsang fikiran dan menjadikan sukar untuk seseorang itu tidur dengan lena.

2. Gaya Hidup Tidak Sihat

Pengambilan kafein, nikotin, atau alkohol secara berlebihan terutamanya pada waktu malam boleh mengganggu pola tidur semula jadi. Begitu juga dengan tabiat berjaga lewat malam untuk menggunakan telefon pintar atau menonton televisyen.

3. Gangguan Jadual Tidur

Perubahan jadual tidur yang tidak menentu seperti kerja syif atau perjalanan merentasi zon waktu (jet lag) boleh mengganggu ritma sirkadian tubuh yang mengawal waktu tidur dan jaga.

4. Masalah Kesihatan

Penyakit seperti asma, sakit sendi, refluks gastrik, serta gangguan psikologi seperti kemurungan dan kebimbangan turut boleh menjadi punca kepada insomnia.

5. Faktor Umur

Golongan warga emas lebih cenderung untuk mengalami gangguan tidur disebabkan perubahan fisiologi dalam tubuh mereka yang mempengaruhi pola tidur.

Simptom-Simptom Penyakit Insomnia

Bagi mengenal pasti sama ada seseorang mengalami penyakit insomnia, terdapat beberapa simptom yang boleh diperhatikan. Antaranya ialah:

• Kesukaran untuk mula tidur walaupun berasa letih
• Kerap terjaga di tengah malam dan sukar untuk tidur semula
• Bangun terlalu awal pada waktu pagi
• Rasa tidak segar walaupun telah tidur
• Mengalami keletihan atau mengantuk pada waktu siang
• Sukar untuk memberi tumpuan atau fokus dalam kerja harian
• Mudah marah, murung, atau mengalami gangguan emosi

Simptom-simptom ini boleh memberi kesan negatif yang ketara terhadap prestasi kerja, hubungan sosial, dan kualiti hidup seseorang secara keseluruhan.

Kesan Insomnia Terhadap Kesihatan

Penyakit insomnia yang tidak dirawat boleh mengundang pelbagai komplikasi kesihatan dalam jangka masa panjang. Antaranya termasuklah:

• Risiko lebih tinggi untuk mengalami penyakit jantung
• Masalah tekanan darah tinggi
• Kemurungan dan gangguan kebimbangan
• Sistem imun yang lemah
• Penurunan daya ingatan dan fungsi kognitif
• Masalah kawalan emosi dan peningkatan risiko kemalangan

Atas sebab-sebab inilah, memahami apa itu penyakit insomnia dan bertindak lebih awal adalah langkah penting dalam menjaga kesihatan tubuh dan minda.

Cara Mengatasi dan Merawat Insomnia

Rawatan untuk penyakit insomnia boleh dilakukan melalui pendekatan perubahan gaya hidup, terapi psikologi, dan dalam beberapa kes, penggunaan ubat-ubatan. Berikut ialah beberapa langkah yang boleh diambil:

1. Amalkan Rutin Tidur yang Konsisten

Tidur dan bangun pada waktu yang sama setiap hari, termasuk pada hujung minggu, dapat membantu menstabilkan kitaran tidur tubuh sekaligus memudahkan untuk anda tidur dengan lena.

2. Wujudkan Persekitaran Tidur yang Selesa

Pastikan bilik tidur dalam keadaan gelap, senyap, dan selesa. Suhu bilik juga perlu sesuai untuk tidur.

3. Kurangkan Penggunaan Gajet Sebelum Tidur

Cahaya biru daripada skrin telefon atau komputer boleh mengganggu penghasilan hormon melatonin yang membantu untuk tidur.

4. Elakkan Pengambilan Kafein di Waktu Malam

Minuman berkafein seperti kopi dan teh sebaiknya dielakkan selepas waktu petang bagi mengelakkan gangguan tidur.

5. Lakukan Aktiviti Relaksasi

Aktiviti seperti membaca, mandi air suam, atau mendengar muzik yang menenangkan sebelum tidur boleh membantu menenangkan minda.

6. Dapatkan Rawatan Profesional

Bagi kes insomnia yang kronik, anda disarankan untuk berjumpa dengan doktor atau pakar tidur. Mereka mungkin akan mencadangkan rawatan seperti terapi tingkah laku kognitif (CBT) atau ubat tidur jika perlu.

Kesimpulan

Penyakit insomnia merupakan satu gangguan tidur yang serius dan boleh memberi kesan besar terhadap kesihatan serta kualiti hidup seseorang. Dengan memahami secara mendalam apa itu penyakit insomnia, kita dapat mengenal pasti simptom-simptomnya, mengetahui punca-puncanya, dan mengambil tindakan yang sewajarnya bagi mencegah atau merawat masalah ini.

Mengamalkan gaya hidup sihat dan menjaga kesihatan mental adalah langkah utama dalam menangani gangguan tidur ini. Jika masalah insomnia berlarutan dan menjejaskan kehidupan seharian, jangan ragu untuk mendapatkan nasihat daripada pakar perubatan. Kesedaran awal dan tindakan yang tepat mampu membantu anda mendapatkan semula tidur yang berkualiti dan kehidupan yang lebih seimbang.

Soalan Lazim Mengenai Penyakit Insomnia

Rujukan

1. Insomnia – Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas
2. Insomnia – Penyebab, Gejala, dan Cara Mengatasinya